W poprzednim numerze magazynu SOS News zadaliśmy dyrektorowi generalnemu firmy, Jánowi Sesztákowi, pytanie, które – jak nam powiedział – było dla niego zaskoczeniem. I dlatego, za Pana pozwoleniem, zadam je również Panu. Jak się Pan miewa?
To chyba będzie coś w rodzaju pałeczki sztafetowej... Też mnie Pani zaskoczyła. Dziękuję, mam się świetnie. W dzisiejszych czasach żyje się szybko, sytuacja na rynku zmienia się z godziny na godzinę, więc ja również jestem w ciągłym pośpiechu i zachowuję stałą czujność. Wszyscy jesteśmy zdrowi, cele i zadania są realizowane, a kierownictwo jest zadowolone, więc powiedziałbym, że wszyscy mamy się świetnie.
Pracuje Pan w dziale ds. zakupów SOS electronic od ponad dziesięciu lat, a od dwóch jest Pan tutaj kierownikiem. Jak w ciągu tego czasu zmienił się świat komponentów elektronicznych?
Zmienił się całkiem znacząco. Sektor elektroniczny i elektrotechniczny to duży i atrakcyjny rynek. Dzięki przepisom prawnym świat dąży przede wszystkim do zwiększenia efektywności paliwowej i energetycznej. Ma to znaczny wpływ na rozwój elektroniki, zwłaszcza w sektorach motoryzacyjnym, budowlanym i oświetleniowym. Produkcja przemysłowa stała się „inteligentna” i coraz bardziej zautomatyzowana. Starzejące się społeczeństwo (nie tylko w Europie) i coraz większy nacisk, by zmniejszyć koszty służby zdrowa stały się czynnikiem napędzającym innowacyjność w dziedzinie elektroniki w tym sektorze. Nie zapominajmy tez o Internecie Rzeczy, który ma wpływ na wszelkiego rodzaju zastosowania technologiczne i sprzętowe, od przemysłu motoryzacyjnego po elektronikę użytkową. Istnieje wiele komponentów elektronicznych, które stanowią część technologii Internetu Rzeczy – kluczowymi są moduły fieldbusy, okablowanie, moduły komunikacyjne do przesyłu danych i informacji, jak również silniki elektryczne i, rzecz jasna, oprogramowanie. To właśnie w tych obszarach produktów wprowadzono największe zmiany, których celem jest zwiększenie komfortu, funkcjonalności i wydajności pracy użytkowników.
Ostatnie dwa lata były dla wszystkich bardzo trudne. W jaki sposób wydarzenia ostatnich dni i lat wpłynęły na procesy dostarczania komponentów elektronicznych?
Pandemia Covid-19 niewątpliwie miała wpływ na wiele branż, w tym na branżę elektroniczną, opiekę zdrowotną i turystykę. W przypadku branży elektronicznej, poważnie zakłócony został łańcuch dostaw. Pomimo stopniowego łagodzenia pandemicznych restrykcji w poszczególnych krajach, w przemyśle elektronicznym nadal odczuwamy skutki tego kryzysu. Obecnie obserwujemy znaczny niedobór półprzewodników i komponentów, które znajdują się w każdym nowoczesnym systemie elektronicznym. Wiele osób przeniosło swoją pracę do domu i ze względu na konieczność utrzymania łączności z innymi pracownikami nastąpił znaczny wzrost popytu na urządzenia elektroniczne, co doprowadziło do ogromnego zapotrzebowania na komponenty elektroniczne. To oczywiście miało ogromny wpływ na terminy dostaw i ceny tych części. Obecnie na rynku produkcji półprzewodników przodują trzy firmy: Intel ze Stanów Zjednoczonych, Samsung z Korei Południowej oraz grupa TSMC z Tajwanu. Nawet najmniejszy problem, z którym borykają się te firmy, ma bezpośredni wpływ na wszystkich, którzy działają w naszym sektorze. W czasie obecnego kryzysu producenci starają się znaleźć alternatywne rozwiązania, aby zwiększyć nienaruszalność swoich łańcuchów dostaw. Łańcuch dostaw półprzewodników, który poważnie ucierpiał w czasie pandemii, teraz narażony jest na jeszcze większe problemy ze względu na agresję Rosji na Ukrainę. Wojna może wpłynąć na dostawy neonu i gazów z heksafluorkiem i butadienem, które są niezbędne do produkcji układów półprzewodnikowych, ponieważ głównymi producentami tych gazów są Ukraina i Rosja. Niedobór półprzewodników ma znaczenie dla wszystkich branż na świecie, a najbardziej na przemysł motoryzacyjny i elektroniczny.
Oprócz tych wydarzeń pojawił się także problem z surowcami potrzebnymi do produkcji komponentów. Czy będą one dostarczane jak do tej pory?
Sytuacja na rynku surowców potrzebnych do produkcji komponentów pozostaje dynamiczna. Pandemia zakłóciła pracę setek kopalń na całym świecie, co spowodowało niedobór złota i srebra. Ceny metali, takich jak miedź, złoto, pallad, a także tworzyw sztucznych w dużym stopniu reagują na niedobory siły roboczej spowodowane przez Covid-19 i wykazują tendencję wzrostową, co ostatecznie powoduje wzrost cen komponentów i wydłużenie czasu dostaw. Niestety, nikt nie jest w stanie przewidzieć, kiedy czas dostaw i ceny powrócą do poziomu sprzed pandemii, niezależnie od tego, czy jest to popyt netto na określone rodzaje technologii, niedobór surowców czy wyzwania logistyczne. Ten bezprecedensowy popyt nadal stymuluje zapotrzebowanie na surowce i stopniowe zwiększanie mocy produkcyjnych, co prowadzi do wzrostu cen produktów, aby nadążyć za rosnącymi cenami surowców i kosztami logistyki. Należy pamiętać, że ewentualne kolejne fale Covid-19, klęski żywiołowe, wydarzenia geopolityczne lub inne kryzysy mogą w każdej chwili wpłynąć na rynek surowców i zmniejszyć jego przepustowość, co może doprowadzić do wzrostu cen surowców, a w efekcie do wzrostu cen samego komponentu. Ogólnie rzecz biorąc, sytuacja na rynkach surowców nie poprawia się i łatwo zauważyć powstający trend negatywny – dłuższe terminy dostaw, rosnące ceny i niedobór materiałów na rynku. Rekordowo długie terminy dostaw surowców, powszechny niedobór podstawowych materiałów, rosnące ceny towarów i trudności w transporcie produktów nadal mają wpływ na wszystkie segmenty gospodarki.
W mediach dużo mówi się o braku chipów. O co tu chodzi? Jak SOS electronic radzi sobie z tym problemem?
Przyczyna leży w ogromnym wzroście popytu na produkty elektroniczne, który jest tak wysoki i nieprzewidywalny, że łańcuchy dostaw nie są w stanie nadążyć i muszą czekać, aż popyt spadnie do bardziej możliwego do opanowania poziomu lub aż problem zostanie rozwiązany. Pierwsze niedobory komponentów elektronicznych wystąpiły już w 2019 r. W celu złagodzenia problemów produkcyjnych spowodowanych embargiem gospodarczym nałożonym przez USA na Chiny, chińskie firmy zgromadziły ogromne ilości podzespołów. Kilka miesięcy później, wraz z wybuchem pandemii COVID-19, świat elektroniki boleśnie odczuł zależność od Chin w zakresie produktów podstawowych i zakładów produkcyjnych, zwłaszcza że porty towarowe musiały zostać zamknięte. Klęski żywiołowe w Azji Południowo-Wschodniej i Stanach Zjednoczonych zmusiły kluczowe fabryki półprzewodników do wstrzymania produkcji, co jeszcze bardziej pogorszyło sytuację. Mróz, jaki niespodziewanie wystąpił w Teksasie, sparaliżował systemy zasilające i tym samym zakłady firm Infineon, Intel, NXP, Samsung i Texas Instruments. Trzęsienie ziemi i pożar podczas produkcji zniszczyły fabrykę firmy Renesas, światowego lidera w dziedzinie mikrokontrolerów. Na Tajwanie odnotowano najcięższą od 56 lat suszę, a rząd Chin rozpoczął regulację zużycia energii elektrycznej. Kolejny problem polega na tym, że tylko część ogromnego wzrostu zamówień w 2021 r. była spowodowana dodatkowym popytem. Reszta wynikła z wydłużonego czasu dostaw, braków w magazynach i tzw. panicznej rezerwacji towarów. Ci, którzy mogli, robili zapasy, aby zabezpieczyć się przed brakami materiałowymi. Klienci zamawiają więcej niż potrzebują i, jeśli to możliwe, u różnych dostawców w nadziei, że przynajmniej część z nich będzie w stanie pokryć ich potrzeby. Sytuacja w łańcuchu dostaw jest taka sama, a więc nagle nadmiernie wzrasta popyt, który nie jest pokrywany przez odpowiadający mu wzrost popytu konsumpcyjnego. Ekonomiści nazywają taką sytuację efektem byczego bicza. My oczywiście monitorujemy sytuację i komunikujemy się z naszymi partnerami znacznie częściej. Próbujemy zamówić najbardziej popularne komponenty, w przypadku których możemy spodziewać się dłuższego czasu dostawy lub alokacji w zwiększonej ilości. Monitorujemy także ogólną sytuację na rynku, na podstawie której podejmujemy kroki niezbędne do sprawnego dostarczania towarów do naszych klientów.
Świat dookoła nas szybko się zmienia i my również musimy być elastyczni. W jaki sposób dział zakupów SOS electronic stara się spełnić to wymaganie przy współpracy z dostawcami? Jak zapewniacie wysoką jakość produktów przy jednoczesnym stałym uaktualnianiu oferty?
Na wybór dostawców ma wpływ wiele czynników. SOS współpracuje z wieloma różnymi producentami. Odgrywają oni kluczową rolę w osiąganiu celów i sukcesie firmy. Aby znaleźć odpowiednich dostawców i nawiązać z nimi efektywną współpracę trzeba wziąć pod uwagę wiele aspektów – cenę, stosunek jakości do tej ceny, jakość, niezawodność, szybkość reakcji i zdolność do dostosowania się do wymogów. Analizując te czynniki wybieramy producentów komponentów, które trafią do naszej oferty. Komunikujemy się stale zarówno z nimi, jak i naszymi klientami, monitorujemy trendy rynkowe, a także parametry wskazujące ich kierunek. W doborze odpowiednich produktów do naszej oferty uczestniczą także inne działy, takie jak kierownicy ds. produktów i oczywiście personel ds. sprzedaży, który kontaktuje się z naszymi klientami.
Jak w natłoku tych informacji podejmować właściwe decyzje? Trzeba brać pod uwagę nie tylko czynniki zewnętrzne, ale także informacje zwrotne od klientów przekazywane przez dział sprzedaży. Czy to w ogóle jest wykonalne?
Informacje zwrotne od klientów mają zasadnicze znaczenie dla podejmowanych przez nas decyzji, ewentualnego wprowadzenia udoskonaleń, a także, na przykład, dla tego, co znajdzie się w naszym magazynie. Musimy również analizować zadowolenie obecnych klientów, zarówno jeśli chodzi o jakość zakupionych towarów, ich ceny i dostępność. Wiedza o tym, jak klienci postrzegają naszą pracę, wsparcie i samą firmę, jest bezcenna. Regularnie uzyskujemy od nich informacje zwrotne za pośrednictwem naszego personelu ds. sprzedaży. W czasie pandemii spotkania z klientami odbywały się przestrzeni wirtualnej. Informacje zwrotne i ogólna komunikacja są kluczowe dla utrzymania długotrwałej współpracy, pomagają nam przygotować się do przyszłych projektów naszych klientów oraz doskonalić naszą pracę i świadczone usługi.
Powiedzmy sobie szczerze: czy w tych trudnych i niepewnych czasach w ogóle możliwe jest planowanie czegoś z wyprzedzeniem?
Rzecz jasna, nie jest to łatwe. W końcu nikt z nas, ani nasi partnerzy, ani konkurencja, nie umie przepowiedzieć przyszłości z fusów :). Niemniej jednak bardzo ważne jest, aby dział ds. zakupów mógł zminimalizować ponoszone koszty przy zachowaniu standardów jakościowych i ilościowych. Plan zaopatrzenia to proces, w którym firma decyduje o tym, co, gdzie i kiedy należy kupić i w jakiej ilości towary mają być dostarczone. W proces zaopatrzenia zaangażowanych jest wiele działów naszej firmy, co pozwala osiągnąć efektywność w podejmowaniu decyzji. Dobrze zaplanowany proces zaopatrzenia powinien zaspokajać potrzeby przedsiębiorstwa dzięki płynnemu przebiegowi łańcucha dostaw. Aby wdrożyć skuteczny system zaopatrzenia, firma musi spełnić wymagania dotyczące planowania zaopatrzenia, w tym identyfikacji zapotrzebowania na określone towary, właściwego wyszukiwania i wyboru dostawców, porównania poszczególnych ofert, identyfikacji i eliminacji ryzyka, utrzymywania kontaktu z dostawcą oraz ich regularnego sprawdzania.
Jak zatem jak szybko jesteście w stanie odróżnić dobrych dostawców od złych?
Wybór właściwego partnera ma kluczowe znaczenie dla firmy. Z odpowiednim dostawcą możemy zbudować trwałą i obustronnie korzystną relację, podczas gdy wybór niewłaściwego wiąże się ze stratami ekonomicznymi. Nietrudno jest znaleźć dostawcę, który oferuje towary po rozsądnych cenach, ale potem może się okazać, że jakość jego produktów nie spełnia naszych oczekiwań, jego przedstawiciele nie informują nas o postępach w realizacji naszych zamówień itp. Wybór niewłaściwego partnera może spowodować wzrost kosztów, opóźnienia w dostawach, a nawet utratę reputacji firmy. Z tego powodu podczas podejmowania decyzji staramy się dokładnie sprawdzać, czy dane przedsiębiorstwo spełnia nasze wymagania, a naszych aktualnych dostawców monitorujemy pod kątem różnego rodzaju czynników i kryteriów, które przekładają się na ich ocenę. Na podstawie tej oceny nadawane są im różne statusy i podejmowane są decyzje o dalszej współpracy.
Pandemia przyspieszyła cyfryzację i spotkania przeniosły się do przestrzeni wirtualnej. Jak Twój dział poradził sobie z faktem, że osobisty kontakt z dostawcami nie był już możliwy?
Skuteczna komunikacja jest kluczowa dla zdrowej relacji i mowa tutaj zarówno o komunikacji wewnętrznej, jak i zewnętrznej z naszymi partnerami. Podczas lockdownów, obowiązkowych kwarantann i pracy z domu szybko opanowaliśmy internetowe narzędzia komunikacji. Zadania związane z pracą lub spotkania, które w teorii można było przeprowadzić wyłącznie w biurze, zostały przeniesione na komunikatory internetowe. Ponieważ osobiste spotkania nie były możliwe, nasza firma przygotowała narzędzia, dzięki którym mogliśmy nawiązać kontakt z dostawcami i kontynuować współpracę na odległość. Jeszcze kilka lat temu nie było to możliwe. W ostatnich latach nasza firma poczyniła wiele istotnych kroków w kierunku cyfryzacji, dlatego przejście na pracę zdalną odbyło się bardzo szybko i sprawnie. Nasi partnerzy zareagowali w ten sam sposób, więc komunikacja i spotkania online odbywały się i nadal odbywają bez żadnych problemów. Oczywiście preferujemy spotkać się osobiście i zawsze z radością witamy w naszych progach naszych partnerów – zarówno dostawców, jak i klientów.
Alokacja w skrócie :).
Obserwujemy zwiększony popyt na elektronikę użytkową, jak smartfony. Tak samo dzieje się w globalnym sektorze 5G i Internetu Rzeczy. Zachodzą poważne zmiany w przemyśle motoryzacyjnym (zwiększona produkcja pojazdów elektrycznych i autonomicznych). Te zmiany oraz zamrożenie gospodarki w 2020 roku powodują znacznie większe zapotrzebowanie na komponenty elektroniczne. Jest to sytuacja, w której popyt na produkt przekracza dostępne moce produkcyjne. Efektem alokacji jest wydłużenie czasów dostawy, co przekłada się na problemy z dostępnością komponentów, wzrost cen, zwiększone opłaty za wysyłkę i konieczność poszukiwania komponentów na wolnym rynku.
ARCHIWUM:
Proszę przedstawić swój zespół. Przez co wspólnie przeszliście przez te wszystkie lata?
Nasz zespół składa się z dziewięciu członków, którzy są podzieleni na dwie grupy. Pierwsza grupa, składająca się z trzech członków, jest odpowiedzialna za logistykę, procedury celne, komunikację z firmami transportowymi oraz dostarczanie dokumentów administracyjnych do działu gospodarczego. Drugą grupę stanowią pracownicy ds. zakupów i jeśli dobrze liczę, jest ich sześciu :). Odpowiadają za zakup towarów i komunikację z dostawcami. Każdy członek zespołu pracuje w SOS electronic od kilku lat. Nasza „świeżynka” jest z nami od 4 lat, a osoby pracujące najdłużej – od 27 lat. Są to profesjonaliści, na których zawsze mogę polegać. Nasz zespół stawia na otwartą komunikację, konstruktywną krytykę i dzielenie się wiedzą i takie podejście jest jego największą zaletą.
Chcesz dowiedzieć się więcej? A może masz inne pytania? Skontaktuj się z nami! Uzupełnij poniższy formularz - z przyjemnością Ci pomożemy.
Czy spodobały Ci się nasze artykuły? Nie przegap żadnego! Zajmiemy się wszystkim za Ciebie i chętnie sami Ci je dostarczymy.
